Gỡ khó cho trái xoài VietGAP

Ngay từ trên cây, quả xoài được bao gói cẩn thận để bảo đảm sạch, chuẩn.
 

Dẫu đã được chứng nhận trái cây sạch đạt chuẩn VietGAP cả năm trời, một hợp tác xã (HTX) liên kết sản xuất xoài sạch cũng ra mắt đi vào hoạt động, vậy nhưng trái xoài sạch chuẩn quốc gia đầu tiên ở An Giang mang tên xoài sạch VietGAP - Bình Phước Xuân vẫn cứ lao đao cả về đầu ra sản phẩm lẫn việc thường xuyên bị đánh đồng chất lượng với xoài thường. Vậy, nguyên nhân là do đâu?

 

 

Trao đổi với chúng tôi, Chủ nhiệm HTX sản xuất trái cây GAP - Bình Phước Xuân (huyện Chợ Mới, An Giang) Nguyễn Hoàng Liệt, cho biết: “HTX chính thức chuyển đổi từ trồng rau, màu, lúa sang chuyên canh vườn với trái xoài ba màu cách đây khoảng 10 năm. Ngay từ những ngày đầu chuyển đổi, chúng tôi đã có sự bàn bạc cùng nhau là phải trồng trái cây sạch cho nên đã nhờ ngành nông nghiệp, khuyến nông và Hội làm vườn hướng dẫn cách sản xuất nông nghiệp sạch, theo đúng chuẩn quốc gia. Mình làm vườn sau nhiều nơi ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long cho nên phát triển nông nghiệp sạch, trái cây an toàn là hướng đi bắt buộc. Vậy nhưng ròng rã nhiều năm ròng hướng dẫn cách sản xuất VietGAP rất nhiêu khê, bà con đăng ký ban đầu khoảng 50 hộ, nhưng khi chính thức được công nhận chuẩn chỉ còn chín hộ với 7,5ha. Với chín hộ này, chúng tôi đã chuyển từ tổ sản xuất lên HTX để mở hướng tiên phong cho sản xuất trái cây sạch”.

 

Cùng sự hướng dẫn của các kỹ sư, kỹ thuật viên nông nghiệp, trái xoài sạch đúng chuẩn quốc gia VietGAP đầu tiên ở An Giang ra đời khiến người dân rất phấn khởi. Anh Trần Khánh Dư, một trong những hộ đầu tiên tham gia mô hình hồ hởi chia sẻ: “Tôi vốn là kỹ sư nông nghiệp cho nên khi các chú, bác ở quê rủ tham gia trồng xoài sạch VietGAP, tôi tham gia ngay. Vừa giúp bà con sản xuất xoài sạch, vừa làm kinh tế và nhất là ứng dụng tất cả những tiến bộ kỹ thuật học được để giúp quê hương. Ngay những vụ đầu, xoài sạch VietGAP được các thương lái mua giá khá cao. Nhưng chỉ một, hai vụ đầu, tiếp theo thì trái xoài VietGAP cũng chỉ bán với giá bằng xoài lô, sản xuất đại trà vì nhiều lý do khác nhau cho nên nhiều hộ nảy sinh tâm lý chán nản”.

 

 

Giá bán là yếu tố đầu tiên mà Chủ nhiệm HTX sản xuất trái cây GAP - Bình Phước Xuân Nguyễn Hoàng Liệt trăn trở: “Giá bán xoài tốt là xoài đỏ bình quân cũng chỉ 50 nghìn đồng/kg, xoài vàng là 40 nghìn đồng/kg và xoài xanh là 35 nghìn đồng/kg. Đó là sản xuất chuẩn GAP, còn các thương lái thì họ mua xoài GAP, trộn lẫn xoài thường giá thấp hơn cả chục nghìn một ki-lô-gam. Ra thị trường lại bán với giá là xoài chuẩn GAP. Sở dĩ có tình trạng nêu trên vì sản lượng xoài chuẩn VietGAP ở đây đâu có nhiều, còn thương hiệu riêng thì chưa có, nói chuẩn GAP thì vậy, nhưng thực chất là có chín hộ trồng thôi, còn hàng nghìn hộ khác chưa đạt. Thêm vào đó, mình làm ít, sản phẩm không thương hiệu thì nói gì tới việc đưa vào các thị trường khó tính, siêu thị lớn hay xuất khẩu. Bán ra ngoài thì phải cạnh tranh với xoài sản xuất thường thôi. Chúng tôi đã nhiều lần đề xuất nên giúp chúng tôi xây dựng thương hiệu riêng, chuẩn sản xuất có rồi thì nhận diện thương hiệu là cái thứ hai bắt buộc phải có để tránh vàng thau lẫn lộn. Vậy mà đến nay, chúng tôi đã gõ cửa khắp nơi nhưng cũng chưa nhận được sự giúp đỡ nào”.

 

Một vấn đề khác khiến giá bán không như mong đợi của những hộ dân theo HTX sản xuất xoài sạch chính là do sản lượng quá ít cho nên nhiều nhà đầu tư, chế biến, thu mua xuất khẩu vào tìm hiểu rồi lại đi. Với 7,5ha chuẩn VietGAP, mỗi ha bình quân năng suất khoảng hai tấn, một năm hai vụ tức tròm trèm 30 tấn xoài/năm. “Sản lượng xoài chuẩn GAP quá ít cho nên nhiều doanh nghiệp của Hàn Quốc, Nhật Bản, Niu Di-lân, Ô-xtrây-li-a... đòi hỏi sản lượng ổn định, diện tích ít nhất 40ha trở lên mới đầu tư. Do đó, chính quyền địa phương đang ráo riết vận động, giúp đỡ bà con tham gia mô hình nhiều hơn nữa, và hiện số lượng đăng ký là khoảng 70 hộ, tổng diện tích khoảng 62,5ha, nâng tổng diện tích xoài VietGAP của xã là 70ha, chắc chắn sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư”.

 

Tuy nhiên, theo Chủ tịch UBND xã Bình Phước Xuân, Huỳnh Văn Cường: Với tiềm năng canh tác vườn xoài, chỉ riêng Bình Phước Xuân là 1.200 ha, ba xã thuộc cụm cù lao Giêng là 3.000 ha, thì diện tích GAP đang phát triển khoảng 70ha trong năm nay là khá thấp so với tiềm năng. Vì vậy, những thành viên HTX sản xuất xoài sạch Bình Phước Xuân đang rất tha thiết mong Sở Khoa học và Công nghệ An Giang và Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) sớm giúp nông dân trồng xoài Bình Phước Xuân nói riêng và huyện Chợ Mới (An Giang) nói chung xây dựng thương hiệu xoài sạch, nhằm phát triển nhanh, mạnh hơn nữa những thương hiệu trái cây sạch, ngon, chất lượng cao trong thời kỳ hội nhập quốc tế.

 

Bài, ảnh: BẢO TRỊ